Retina-Vitreous
2007 , Vol 15 , Num 0
Anti-VEGF Ajanlarda Toksisite-Yan Etkiler
Afyon Kocatepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Göz Hastalıkları A.D., Afyon, Doç. Dr.
Oküler anjiogenetik hastalıklarda vasküler endotelial büyüme faktörünün (VEGF) önemi anlaşıldıktan sonra VEGF inhibisyonu yapan ilaçlar yaşa bağlı makula dejenerasyonu (YBMD), diabetik retinopati, retina damar tıkanıklıkları gibi hastalıkların tedavisinde yeni bir çığır açmıştır. Endikasyonu sadece YBMD için onaylanmış olan ranibizumab (Lucentis) ve pegaptanib sodyum (Macugen) ile birlikte amaç ötesi endikasyonla kullanılmakta olan bevacizumab (Avastin) dışında pek çok yeni anti-VEGF ilaç yakın gelecekte kullanıma girmeyi beklemektedir. Mevcut kullanılmakta olan anti-VEGF ilaçlarla ilgili yapılan preklinik hayvan çalışmalarında intravitreal uygulama sonrası oküler dokulara ve sistemik olarak toksik bulgulara rastlanmamıştır. Tüm dünyada amaç ötesi olarak yaygın kullanılmakta olan Avastin kanser hastalarında sistemik verildiğinde hipertansiyon ve tromboembolik olay riskini artırmaktadır. Ancak intravitreal uygulama ile benzer riskler bildirilmemiştir. Ranibizumab ve pegaptanib ile yapılan trial çalışmalarında enjeksiyona bağlı yan etkiler dışında ilaca bağlı önemli komplikasyonlar saptanmamış olup VEGF inhibisyonu ile olası tromboembolik olay sıklığı yalancı enjeksiyon grupları ile benzer bulunmuştur. Bevacizumab ile yapılan klinik, elektroretinografik, invitro hücre kültürü, deneysel histopatolojik çalışmalarda toksisite lehine bulgular gözlenmezken elektron mikroskopik çalışmalarda fotoreseptör hücre ve koryokapillaris üzerine ultrastrüktürel düzeyde olası toksik etkisi ile ilgili bulgulara ulaşılmıştır. Anti-VEGF ilaçlar ile oküler neovasküler hastalıkların tedavisinde duyulan heyecan ile birlikte nörotrofik görevi olan VEGF’in, patolojik anjiogenezis dışında fizyolojik anjiogenezis ve gelişim sürecinde vaskülogenezis sürecinde önemli rol oynaması nedeniyle uzun süreli inhibisyonu durumunda olası toksik etkilerin bilinmesi ile bu heyecan dengelenmelidir.
Keywords :
VEGF, anti-VEGF ilaçlar, ranibizumab, pegaptanib, bevacizumab ve toksisite